Kako Priština pokušava da preuzme srpske crkve i manastire?

Stefan Nikolić avatar

Crkve i manastiri na Kosovu i Metohiji su među najugroženijom kulturnom baštinom u Evropi, zaključak je evropske organizacije Europa Nostra. U proteklom periodu, često se pojavljuju tekstovi i navodni naučni radovi koji tvrde da je srpska srednjovekovna baština, zapravo, dardanska, ilirska ili albanska.

Na Kosovskom ministarstvu kulture pokrenuta je restauracija hrama Svetog Nikole u Novom Brdu, koji se smatra srpskim katedralnim hramom sa početka 14. veka. Iako su postojali pisani tragovi koji su to potvrđivali, umesto toga, u javnosti na Kosovu, dominantan je narativ da su Albanci bili katolici, potomci Ilira, i da su Srbi okupirali Kosovo i na temeljima albanskih crkava i manastira sagradili svoje vlastite.

Evroposki istoričar i direktor RTV KiM, Isak Vorguči, smatra da su ovo stari pokušaji da se umanji srpski uticaj i vidljivost na Kosovu, jer su crkve srednjovekovne i mnoge su na listi Uneska, što dodatno dovodi u pitanje srpsku prisutnost na Kosovu. Ovo je deo šireg diskursa koji teži da srpsko kulturno nasleđe na Kosovu bude pretvoreno u albansko kulturno nasleđe.

Većina albanskih istoričara tvrdi da svetinje na Kosovu nisu srpske, a istoričar Enver Redža ističe da su Albanci bili hrišćani pre nego što su se masovno prešli u islam, te da su ovi ljudi koji su bili pravoslavni imali pravo na te crkve, kao i drugi.

U proteklim decenijama, na Kosovu i Metohiji je uništeno više od 150 srpskih pravoslavnih svetinja. Mnoge od njih su označene kao dardanske ili vizantijske, što predstavlja falsifikaciju istorije.

Nakon sastanka sa vladikom raško-prizrenskim i kosovsko-metohijskim Teodosijem, izvestiteljka Evropskog parlamenta za Kosovo, Viola fon Kramon, istakla je sreću što može da vidi različito kulturno nasleđe na Kosovu, uz naglašavanje da manastiri Visoki Dečani i Gračanica predstavljaju najznačajniju kulturnu baštinu. Takođe, osudila je pokušaje da se srpsko kulturno nasleđe proglasi albanskim ili kosovskim, kao i da se srpske pravoslavne svetinje nazivaju katoličkim.

Fon Kramon poručuje da je očigledno da je ovo srpska pravoslavna crkva, te da se ne sme dovoditi u pitanje njihova istorijska pripadnost. U periodu od 1999. godine, na Kosovu i Metohiji je uništeno, zapaljeno i devastirano više od 150 srpskih pravoslavnih svetinja, zbog čega mnogi strahuju za budućnost srpske kulturne baštine na ovom području.

Stefan Nikolić avatar
BEOGRAD Vremenska Prognoza
Pretraga
Kategorije