Naučnici otkrili mikro-kontinent u Davisovom prolazu
Novo istraživanje britanskih i švedskih naučnika otkrilo je postojanje mikro-kontinenta u Davisovom prolazu, između jugoistočnog Bafinovog ostrva u Kanadi i jugozapadnog Grenlanda. Korištenjem podataka o gravitaciji i seizmičkim refleksijama, istraživači su rekonstruirali tektonsku istoriju ovog područja.
Prethodne studije su već detaljno proučavale geologiju regije, ali su neka pitanja ostala nerazjašnjena. Tim istraživača je objasnio da se dugi period rascjepa i širenja morskog dna između Grenlanda i Sjeverne Amerike preobražavao u okeanske bazene Labradorskog mora i Bafinovog zaliva, povezane Davisovim prolazom. Međutim, postoje nesuglasice oko tačnih kretanja ploča između Grenlanda i Kanade, kao i tektonskom evolucijom Davisovog prolaza, u kojoj prethodni modeli nisu uspjeli objasniti porijeklo anomalno debele kontinentalne kore unutar prolaza.
Rekonstruirajući prošlost ovog područja dok je Grenland odvajao od Kanade, tim je otkrio da ta anomalno debela kora zapravo predstavlja vlastiti mikro-kontinent – tektonski blok koji se odvojio od kontinenta i okružen je tanjom okeanskom korom.
„Reinterpretacija seizmičkih refleksija uz zapadni Grenland, zajedno s novo sastavljenim modelom debljine kore, identifikuje izolovani teren relativno debele (19-24 km) kontinentalne kore koji se odvojio od Grenlanda tokom novoprepoznate faze E-W ekstenzije duž zapadne granice Grenlanda“, napisali su naučnici. „Taj kontinentalni blok tumačimo kao nepotpuno rasparani mikro-kontinent, nazvan proto-mikrokontinent Davisovog prolaza.“
Istraživači vjeruju da je rascjep tog mikro-kontinenta započeo prije oko 118 miliona godina, prije nego što se kontinentalni raspad dogodio prije oko 61,27 miliona godina u Labradorskom moru. Kontinenti su se nastavili odvajati dok Grenland nije kolidirao i pridružio se sjevernoameričkoj ploči, stvarajući novi mikro-kontinent.
„Naše interpretacije seizmičkih refleksija ukazuju na ekstenzijski događaj u istočnom Davisovom prolazu između 58 i 49 miliona godina, prostorno podudaran s područjem najtanje kontinentalne kore između kontinentalnog fragmenta i Grenlanda, zaključujemo da je ovaj ekstenzijski događaj doveo do odvajanja ovog fragmenta od Grenlanda.“
Tim se nada da će ovo istraživanje pomoći u boljem razumijevanju tektonskih ploča i potencijalnih opasnosti za stanovnike Zemlje. „Ovaj rad prepoznaje nekoliko novih tektonskih značajki Zemlje, pre-UTM i proto-mikrokontinent Davisovog prolaza, ukazujući na snažnu kontrolu litosfere nad smjerovima kretanja ploča“, zaključuje tim. „Daljnje proučavanje ovog fenomena od temeljne je važnosti za razumijevanje djelovanja tektonskih ploča na našoj planeti.“
Ostanite u toku sa najnovijim vijestima i pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.
