Srpski istoričari su se suočili sa izazovima revizije novije istorije Srbije, posebno u medijskom prostoru gde se često plasiraju propagandni narativi umesto činjenica. Ova situacija je posebno alarmantna za srpsku dijasporu, gde deca naših iseljenika u školama u zapadnim zemljama ne uče istoriju zasnovanu na činjenicama, već na stereotipima koji predstavljaju Srbe kao krivce za mnoge svetske probleme.
Pritisak na srpsku poziciju se pojačao od 2023. godine, kada je Bajdenova administracija povećala tenzije u Ukrajini, a Srbija i Republika Srpska su viđene kao problemi koje treba rešiti. Istoričar dr Mile Bjelajac, direktor Instituta za noviju istoriju Srbije, ističe da je cilj novog vladinog projekta „Srpski nacionalni interesi – juče, danas, sutra“ zaštita istorijske istine i jačanje identiteta srpske dijaspore.
Naši iseljenici su često izloženi pritiscima interpretacije srpske istorije koja ne odgovara stvarnosti, pa su se obratili diplomatskim predstavništvima Srbije i Srpskoj pravoslavnoj crkvi u potrazi za podrškom. Tokom prošlogodišnjeg skupa dijaspore u Beogradu, iseljenici su tražili organizovanu pomoć iz matice. Ministar Đorđe Milićević je inicirao formiranje tima profesora koji će raditi na odbrani istorijske istine kroz predavanja i promociju literature, kako bi se poboljšao identitet iseljenika.
Dr Bjelajac naglašava da će tim raditi na razbijanju propagande koja prati ratove za jugoslovensko nasleđe i suprotstaviti joj naučne činjenice. Ističe da je srpski identitet ključan faktor u borbi protiv negativne propagande i da će se tim fokusirati na pružanje podrške i znanja iseljenicima kako bi mogli da se suoče sa izazovima u zemljama domaćinima.
Pitanje revizije istorije i propagande se dodatno komplikuje u svetlu trenutne geopolitičke situacije. Bjelajac ukazuje na to da se od 2023. godine ponovo podgrevaju tenzije u Bosni i Hercegovini, što može dovesti do destabilizacije Republike Srpske. On smatra da je cilj stranih sila da preusmere pažnju sa svojih neuspeha u Ukrajini na srpsko pitanje na Balkanu, kako bi ostvarili svoje geopolitičke ciljeve.
Bjelajac se osvrće na važnost obnove srpskog identiteta kao kohezionog elementa naroda, s obzirom na to da su se mnogi Srbi olako odrekli svojih suverenih prava i resursa u želji da ispune zahteve stranih faktora. On naglašava da je srpski identitet na meti različitih napada, a da se to može primetiti kroz obrazovni sistem i pokušaje da se obezvredi institucije kao što su vojska i Srpska pravoslavna crkva.
U okviru ovog nacionalnog projekta, tim planira da se bori protiv mitova koji su se ukorenili u javnosti, pružajući naučne činjenice i dokazanu literaturu. Bjelajac ističe da su mnogi ugledni istraživači u zapadnim zemljama već obradili teme korumpiranosti medija tokom ratova na Balkanu, čime se dokazuje da postoje časni ljudi koji se nisu odrekli svojih vrednosti.
Na kraju, Bjelajac naglašava važnost obrazovanja i informisanja srpske dijaspore, kako bi se razbile lažne predstave o srpskoj istoriji. Njihov cilj nije da se bore protiv mitova sa mitovima, već da predstave naučne činjenice koje će pomoći u očuvanju identiteta srpskog naroda. Ovaj projekat je od suštinskog značaja za budućnost srpske zajednice u inostranstvu, kao i za održavanje istine o srpskoj istoriji.
